Vind jij het moeilijk om grenzen te stellen? Je bent niet alleen! Dit is echt een heel algemeen probleem waar veel mensen mee worstelen.
Herken je dit? Je loopt ertegen aan dat mensen over jouw grenzen heen gaan. Je wilt hier graag iets aan doen en weet eigenlijk ook wel wat je moet doen…maar als het erop aan komt, lukt het je niet. Keer op keer gebeurt er iets waardoor je afdruipt, wegloopt of de confrontatie niet eens aan gaat.
Grenzen stellen is niet zo eenvoudig als wat we denken. Het is zelfs zo dat we met ons verstand vaak prima bedenken wat we moeten doen of zeggen, maar als puntje bij paaltje komt en we écht actie moeten ondernemen, gaat het vaak hopeloos mis. Het gaat namelijk nooit alleen om het aangeven van ‘dit is mijn grens’, er gaat veel meer onder schuil.
Waarom is grenzen stellen zo moeilijk?
Want zoals je misschien al gemerkt hebt (je leest dit natuurlijk niet voor niks), aan je verstand ligt het niet. Die weet over het algemeen best wel wat er moet gebeuren. Die weet al dat je grenzen moet en wilt stellen. Je hebt in je hoofd waarschijnlijk zelfs al honderd keer geoefend wat je gaat zeggen, als een soort rollenspel. Het is dus niet iets rationeels wat je tegenhoudt.
Gevoel en eigenwaarde
Maar wat houdt je dan tegen? Wat blokkeert er op het moment dat jij voor jezelf wilt gaan opstaan? Het draait uiteindelijk allemaal om ons gevoel en onze eigenwaarde. Klinkt als een heftige stelling he? Het kan best rauw op je dak vallen om dit zo te lezen. Maar kijk of je iets herkent uit wat ik verder schrijf.
Vanuit een gezonde eigenwaarde weten we waar wij beginnen en eindigen. Dat geeft al een grens aan. Hier eindigt mijn verantwoordelijkheid en begint die van jou. Dit is van mij en dat is van jou. We weten wat we waard zijn, want dit kunnen we aanvoelen.
In een gezonde situatie ben jij geboren in een gezin met twee stabiele ouders. Ouders die in balans waren, hun eigen ballast verwerkt hadden, hun eigenwaarde kenden en jou daardoor volledig de ruimte konden geven om jou eigen persoon en karakter te ontwikkelen. Die zelf niet getriggerd werden door jouw grote emoties en konden helpen om deze emoties te reguleren. Die van elkaar hielden en deze liefde ook over konden dragen naar elkaar en naar jou.
Familie dynamieken
Veel mensen hebben dit als kind niet mee gekregen. Door allerlei familie dynamieken vroeger hebben ze hun eigen emoties veelal aan de kant moeten zetten en onderdrukken, waardoor hun eigenheid en authenticiteit niet goed ontwikkeld is. Als gevolg hiervan is er dus geen duidelijke eigenwaarde gecreerd.
Het was óf gebaseerd op bepaalde voorwaarden (Alleen als je je zo gedraagd, dan ben je oke) óf zelfs helemaal niet gecreerd. Dit laatste gebeurt wanneer de ouder(s) zelf behoeftig waren, getriggerd werden en het kind dit moest ontgelden of de behoeften vervullen.
Wat je dan als kind leert is om jouw emoties aan de kant te zetten of te onderdrukken om jouw ouders te pleasen. Om zo de broodnodige liefde en aandacht te ontvangen. Dit wordt zo automatisch dat je niet eens door hebt dat je gevoelens onderdrukt om zo de ander te pleasen. Jouw eigenwaarde wordt zo automatisch gekoppeld aan de ander. Pas als de ander happy is, dan ben ik oke. Dan doe ik ertoe.
Deze automatismen gaan in ons systeem zitten. Dit wordt onbewust gedrag doordat het je normaal was. Met jouw volwassen verstand kun je nu bedenken dat het niet gezond is, maar het onbewuste gedrag is 95% van de dag in beheer.
Zo gaan we automatisch constant over onze grens. Sterker nog, we hebben vaak geen idee wat onze grens is, omdat we ons gevoel uit moesten schakelen vroeger. Zonder gevoel weet je ook niet wat je grens is. Pas als je er ver overheen gaat en je lichaam jou onmiskenbaar laat weten dat er iets fout is, merk je het pas.
En zolang we niet naar deze automatische patronen en gedrag gaan kijken en ermee aan de slag gaan, blijven we worstelen.
Zonder gevoel en een gezonde eigenwaarde zijn we niet in staat om gezonde grenzen te stellen.
Vermijden is menselijk
Het is heel menselijk om niet naar ons zelf te willen kijken. Sterker nog, we willen het liefst ver weg blijven van onderwerpen als emoties, angsten en nare ervaringen van vroeger. Want dat voelt niet goed. Het voelt zelfs heel slecht. Onveilig. Omdat het vroeger ook niet werd gezien. En dus voelen we ons dan een aansteller, een softie of een zwakkeling. En bedenken we werkelijk van alles om maar niet in de spiegel te hoeven kijken.
We creëren hierdoor allerlei coping mechanismes om weg te vluchten van ons zelf. Zo kunnen we heel diep in het verhaal gaan waarom dit wat er gebeurt de schuld is van de ander. Zij maken alles veel te zwaar, te moeilijk, het is teveel werk, zij moeten veranderen!
Confrontatie met jezelf
En al kan het waar zijn dat anderen flink over jouw grenzen heen gaan, het neemt niet weg dat je geconfronteerd wordt met jezelf als het tijd wordt om je eigen grenzen aan te geven. Want dan wordt er gevraagd om voor jezelf te gaan kiezen. En op dat punt blokkeren we vaak. Soms zelfs zo erg dat we vluchten en ons kunnen verliezen in drank, in werk, in relaties, in tv en sociale media of in drama, om maar niet geconfronteerd te worden met onze vervelende gevoelens.
Maar uiteindelijk geeft jouw lichaam het op. Je bent namelijk niet gemaakt om anderen gelukkig te maken. Dat houdt niemand vol. Op een gegeven moment loopt dat bekertje helemaal leeg.
Innerlijke strijd
En al kunnen we met ons gezonde verstand bedenken dat we beter waard zijn, ons automatische systeem kan een heel andere kant uitgaan. Als er geen gezonde eigenwaarde opgebouwd is vroeger, is er geen basis van waaruit jij stevig kunt gaan staan en voor jezelf kunt kiezen.
Deze innerlijke strijd tussen verstand en gevoel is eigenlijk een strijd tussen je bewuste, volwassen verstand en je onderbewuste, kinderlijke gevoel. En dat kinderlijke gevoel is wat opspeelt op het moment dat jij een grens wil stellen.
Sommige mensen geven aan dat ze zich letterlijk piepklein voelen op het moment dat ze iets willen zeggen. Als een kind zo klein. En dan echt niet durven of kunnen praten. Dat hun keel dicht knijpt of dat hun benen beginnen te trillen en dat ze weg lopen. Je lijf (aangestuurd door je onderbewuste) neemt het dan volledig over. Zo saboteert jouw onderbewuste jou als het ware.
Daarom is het ook zo belangrijk om te gaan onderzoeken wat je hebt meegemaakt in je leven. Want door jouw (vroege) ervaringen is jouw eigenwaarde gecreëerd.
Het onderbewuste speelt een enorme rol
Vooral de ervaringen in jouw vormingsjaren (van nul tot en met zeven ongeveer) leggen de basis voor jouw eigenwaarde. Dit wordt vervolgens opgeslagen in jouw onderbewuste systeem.
En al kun jij met jouw volwassen verstand snappen dat je beter waard bent, dat betekent niet dat jouw onderbewuste dit dan automatisch aanpast in zijn systeem. Die blijft draaien op de programmering die het gekregen heeft in de kinderjaren.
Je kunt dit vergelijken met de icoontjes op je beeldscherm. Die kun je weghalen of veranderen op je scherm, maar dat betekent niet dat het ook daadwerkelijk weg is uit de programmering op de achtergrond.
Het is dus belangrijk om met die onderbewuste programmering aan de slag te gaan.
En dat is waar ik bij kan helpen. Wil je blijvende verandering, wil je niet vanuit forceren maar vanuit een goed gevoel van eigenwaarde jouw grenzen kunnen stellen?
Dan help ik je hier graag bij! Hoe we dan aan de slag gaan? Daar kun je hier meer over lezen.
